Op zaterdag 28 oktober verzamelde een groep beleidsmedewerkers, wethouders en betrokkenen bij Natuurcentrum Ede voor de inspiratiesessie Nacht van de Veluwe. Een bijeenkomst om het belang van donkerte op de Veluwe te benadrukken en versterken, en te kijken naar kansen in de regio op het gebied van recreatie en toerisme, met donkerte als unieke kwaliteit van het gebied.
Nederland is een van de meest verlichte landen van de wereld, en wordt ieder jaar lichter. Het belang van de Nacht van de Nacht campagne en bewustzijn op dit thema is dus groot. Voor de Veluwe, als groot aaneengesloten natuurgebied, is donkerte extra van belang. Voor natuurbescherming en -herstel, maar ook voor een gezonde leefomgeving voor mensen. Lees ook ons opiniestuk ‘Het belang van een donkere Veluwe is onderbelicht’.
Programmamanager René Rutte deelde zijn ervaring met het programma Donkerte op de Wadden. Het initiatief op de Wadden kwam van een groep kleine toeristische ondernemers: zij zagen kansen in dit thema, vanwege de schoonheid van de nacht, maar ook economische mogelijkheden. In samenwerking met de noordelijke Natuur en Milieu Federaties, Waddenvereniging, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten is het tot uitvoering gekomen. Een parelketting van belevingsplekken siert nu het waddengebied: niet ín maar langs de beschermde natuurgebieden waar betreding ’s nachts niet wenselijk is. Met respect voor het nachtelijk leven wordt een breed scala aan activiteiten ontplooid. Daarnaast wordt samengewerkt met Rijksuniversiteit Groningen voor educatie over het belang van de nacht. Voor ondernemers maakten ze een adviespakket: met tips om het eigen bedrijf donkerder te maken, maar ook advies om de kansen voor toerisme en recreatie te benutten.
Hoe pas je verlichting aan op de behoeften van de mens, voor veiligheid en zonder grote invloed op de omgeving? Met enkele voorbeelden van o.a. Ameland en het NYMA terrein in Nijmegen toonden Remco de Haan en Jip Valentijn van ingenieursbureau CLAFIS hoe licht passend geïntegreerd kan worden in een gebiedsontwerp. Ze benadrukten dat het verloop van dag naar nacht verschillende verlichtingsbehoeften meebrengt. En goede en juiste verlichting zorgt voor een gezonde leefomgeving voor mens én natuur.
“Na een regenachtige dag was de avond gelukkig droog. In stilte liepen we over een zandpad. Eerst wat gespannen, maar nadat onze ogen gewend waren aan het donker, met zelfverzekerde pas. Met een nachtkijker zagen we in de verte het silhouet van een vogel, verscholen in de bosrand. We passeren een huis en ruiken haardhout branden. Een auto rijdt ons tegemoet en even zien we helemaal niets meer, verblind door de koplampen. Alle zintuigen staan op scherp. Dan plots, oren open: in de verte klinkt een bosuil!”
.
Ecoloog en voormalig boswachter Thijmen van Heerde nam ons tijdens zijn verhaal en de wandeling mee in het belang van het donker voor het dierenrijk en het plantenleven. Hij vertelde hoe dieren in het bos vluchten van onrust in de nacht, hoe vogels de weg kwijt raken door kunstlicht en over hoe je aan de kleur ogen van uilen kunt zien of ze overdag, in de schemering of ’s nachts jagen. Meer van Thijmen over de effecten van kunstlicht op natuur beluister je hier.
Een vruchtbare bijeenkomst vol inspiratie. Uit de gesprekken bleek dat donkerte nog weinig geborgd is in (gemeentelijk)beleid. Daarnaast is voor een donkere Veluwe-regio is een samenwerking tussen gemeenten nodig, om bredere effecten te bewerkstelligen. Kansen voor regiomarketing en toerisme kunnen benut worden als er draagvlak is voor samenwerking en projectfinanciering. Er was veel enthousiasme voor het thema en een aantal deelnemers gaf aan verder te willen spreken over de kansen voor de Veluwe.
Wil je betrokken worden in een mogelijk vervolg? Laat het ons dan weten.
Deze bijeenkomst organiseerden we in samenwerking met HISWA-RECRON
Projectmedewerker voedsel & landbouw