Omgevingswet in het kort

Een nieuwe wet

De Rijksoverheid wilde het aantal wetten en regelingen terugdringen. Voor de leefomgeving waren dat 26 wetten met 4700 artikelen.

Dit is er nu 1: de Omgevingswet. Zo kan de regelgeving binnen verschillende sectoren geïntegreerd worden. Ook de Wet Natuurbescherming is opgenomen in de Omgevingswet.

Een uitgangspunt van de Omgevingswet is decentralisatie. Vooral gemeenten en waterschappen zullen de taken en bevoegdheden in het kader van de Omgevingswet uitvoeren.

Kansen voor burgers en lokale groepen

Met de Omgevingswet wil de overheid minder sturen van bovenaf en juist de nadruk leggen op samenwerking en co-creatie. Burgers en lokale groepen worden bij plannen vanaf het allereerste begin uitgenodigd om mee te denken. Daardoor ontstaan kansen voor een optimale invloed op nieuwe initiatieven. Gemeenten en provincies geven die ruimte ook in hun Omgevingsvisies.

Op de website samenvooronzeleefomgeving.nl vind je informatie over hoe jij via de Omgevingswet kan opkomen voor natuur en milieu.

Tijdens een werksessie in februari 2024 is specialist Daan Hollemans uitgebreid ingegaan op het aspect participatie bij deze nieuwe omgevingswet. Je vindt hier zijn presentatie en bijbehorende documentatie.

Programma’s

Onder de Omgevingswet kan het gemeentebestuur een programma met programmatische aanpak instellen bijvoorbeeld voor een gebied waarin nauwkeurig ruimtegebruik nodig is om de fysieke leefomgeving te beschermen en toch nieuwe ontwikkelingen te kunnen toestaan. Maar ook bijvoorbeeld voor een onderwerp als biodiversiteit. Op die manier is het mogelijk om biodiversiteit zo goed mogelijk in de omgevingsvisie te verankeren om vervolgens in omgevingsplannen en een uitvoeringsprogramma het beleid concreet vorm te geven. Hieronder vind je twee informatiebladen die daarbij kunnen helpen:

Informatieblad Programma Biodiversiteit (PDF)
Informatieblad Donkerte in het Omgevingsbeleid (PDF)

Over het onderwerp water:

Handreiking aandachtspunten water in het omgevingsbeleid (PDF)

Natuurbescherming

Ook de Wet natuurbescherming ging op in de Omgevingswet. De bedoeling is dat het beschermingsniveau niet verandert. De Aanvullingswet natuur voorziet in wijzigingen van de Omgevingswet, zodat die wet straks over de nodige bevoegdheden en instrumenten beschikt om regels te stellen en maatregelen te treffen voor de bescherming van de natuur.
De meeste inhoudelijke regels uit de Wet natuurbescherming kregen via het Aanvullingsbesluit natuur een plaats in drie algemene maatregelen van bestuur van de Omgevingswet: het Besluit activiteiten leefomgeving, het Besluit kwaliteit leefomgeving en het Omgevingsbesluit.

Eén loket voor alles

Er is nu één loket voor vergunningaanvragen, meldingen en informatie over regels en beleid: het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Daar vind je ook informatie over de kwaliteit van de fysieke leefomgeving, zoals gegevens op het gebied van water- of luchtkwaliteit en geluidbelasting. Gebruikers hebben via het loket ook toegang tot omgevingsdocumenten. Gemeenten leggen daarin bijvoorbeeld vast wat wel en niet mag op een locatie.

Een belangrijk doel van het Digitaal Stelsel is dat de kwaliteit van deze informatie sterk zal verbeteren, zodat deze bestendig bij de rechter, beschikbaar en gebruiksvriendelijk is.