Gelderse politiek: inzet inwoners onmisbaar - Natuur en Milieu Gelderland

Politici bij debat: inzet inwoners onmisbaar voor natuur en landschap

Maar liefst veertien partijen lieten zich horen bij hét groene verkiezingsdebat, georganiseerd door vijf Gelderse natuurorganisaties, een week voor de provinciale en waterschapsverkiezingen. De belangstelling was groot; er moesten extra stoelen worden bijgezet om de 130 aanwezigen in Rozet plaats te bieden.

8 maart 2023

Vrijwilligers zijn essentieel om de provinciale doelen voor biodiversiteit en landschap te behalen, daar waren de partijen het over eens. Nagenoeg alle politieke partijen willen daar financiële middelen voor beschikbaar stellen. Welke natuur wil de politiek beschermen en herstellen? Daarover verschilden de meningen.

We hebben groene organisaties nodig

De provincie heeft doelstellingen voor natuur, biodiversiteit en landschap. Om die doelen te bereiken, heeft de provincie haar burgers nodig. De partijen zien dat natuur- en landschapsorganisaties nodig zijn om mensen in contact te brengen met de natuur en voor het opleiden en organiseren van vrijwilligers.

Maar de financiering van deze organisaties staat onder druk door een bezuinigingsbesluit afgelopen november.

Drenth van het CDA suggereerde dat de gevolgen van het besluit niet groot zouden zijn. Toen begon het debat flink te knetteren. “Je kunt het mooi zeggen, maar het is niet waar wat je zegt”, zei Carla Claassen van de SP fel. Ze heeft het besluit zelfs bij zich. GroenLinks en D66 vallen haar bij. Drenth tracht te verduidelijken dat vooralsnog alleen de structurele middelen zijn vastgesteld, maar kan niet ontkennen dat budgetten fors omlaag gaan als hier in de volgende bestuursperiode geen extra incidentele middelen voor worden vrijgemaakt. Als het aan hem ligt, komen die middelen er. “We hebben deze organisaties nodig, bijvoorbeeld voor de klompenpaden, de groene schoolpleinen en de natuurinclusieve landbouw”, erkent hij. Hellegers (D66) kopt ‘m in: “Fantastisch. ik ben blij dat je hier achter gaat staan.”

Ook de VVD komt over de brug, noemt de organisaties zelfs ‘superbelangrijk’. Nou, dat gaat dus wel lukken in de komende bestuursperiode, concludeerde debatleider Rob Berends opgewekt. Al plaats Van der Pluijm van PvdD een kanttekening. “Is dit een eerlijk verhaal van CDA en VVD? Gaat deze partijen na de verkiezingen doen wat ze beloven?”

Verdrinken in bramen en brandnetels

“Als we doorgaan zoals nu, verdrinken we straks in bramen en brandnetels”, schetste Charlotte de Roo een somber toekomstbeeld van Gelderse natuur. De noodzaak van natuurherstel werd breed gedeeld en het belang van natuurinclusieve landbouw daarbij ook. “Dat gaan we rondom natuurgebieden samen doen, met boeren en natuurorganisaties,” stelde René Westra (VVD). GroenLinks, D66, Partij voor de Dieren en Volt willen dit graag in de hele provincie toepassen. “De natuur staat zwaar onder druk, natuurherstel is in heel Gelderland nodig”, zei Stan Hellegers (D66). PvdA’er Jan Pieter Vermeulen benoemde daarbij het belang van groen in dorpen en steden met vlindertuinen en bijenborders.

Groene leefomgeving: is dat natuur?

‘Laten we de zaken niet verwarren’, stelde Jos Bolk van de BBB. ‘Groen in de wijk, zoals een trapveldje of ergens een vogel of een bij is geen natuur.’

Charlotte de Roo van GroenLinks vond dit een valse tegenstelling. ‘Natuur dichtbij en juist buiten de beschermde natuurgebieden is fijn voor inwoners en geeft de kans om natuur, zoals op de Veluwe, te ontzien en daar rust te creëren’. René Westra van de VVD: ‘Daar heb ik niks mee. Plukjes groen in de stad brengen is niet zinvol. Wij willen fietspaden naar de natuur toe. ’

Stan Hellegers van D66 en Lester van der Pluijm van Partij voor de Dieren zagen dat anders: groene plekken in de stad betekenen veel voor een goed leefklimaat. Dankzij groene daken, tuinen en parken kan de biodiversiteit en het waterbeheer in de bebouwde omgeving er flink op vooruit gaan, zonder dat dit ten koste gaat van ruimte om te wonen. ‘Meerlaags wonen, in compacte woningen, omringd door groen en dichtbij voorzieningen, dat kan juist heel goed’, zei Hellegers, waarbij hij de BBB overigens aan zijn zijde vond. Wat de BBB betreft vooral om te voorkomen dat er woningen gebouwd gaan worden op landbouwgrond. Het CDA met Peter Drenth schippert: ‘wij zijn voor een groene leefomgeving, maar dat hoeft geen natuur te zijn’.

Minder grondwater voor industrie

Waar de partijen elkaar makkelijker vonden, was bij de vraag over onze omgang met water. We moeten regenwater beter vasthouden en er was ook grote instemming met maatregelen om grondwaterverbruik door de industrie te beperken. Maar de ideeën over hoe bleken toch verschillend. Hoeveel ruimte krijgt Parenco voor het gebruik van grondwater? Peter Drenth van het CDA heeft vertrouwen in de innovatieve ideeën van de papierfabriek en in de milieueffectrapportage die momenteel wordt opgesteld, maar werd er door anderen mee geconfronteerd dat er al jaren over waterbesparing door Parenco wordt gepraat zonder resultaat. “U kent het gezegde: God schiep de wereld, maar de Nederlanders maakten Nederland. We zijn er trots op, maar nu is het tijd om weer beter te luisteren naar de schepping”, aldus Dirk Vreugdenhil van de ChristenUnie.

Verplichten of niet?

Inhoudelijk leek er veel overeenstemming, bijvoorbeeld over het belang van landschapselementen, de kansen voor duurzame landbouw met natuur en de noodzaak zuiniger met ons water om te gaan. Maar de partijen zijn het niet eens over de vraag of deze veranderingen vrijwillig tot stand gaan komen of dat er wet- en regelgeving voor nodig is. Sommige partijen verwachten met innovatie en vrijwillige medewerking voldoende resultaat te halen. Volt, Partij voor de Dieren, SP en GroenLinks zien dat vrijwillige stappen vaak te kleinschalig zijn en dat daarnaast ook meer sturing nodig is om de doelen te halen.