Het initiatief komt van de gemeenten Apeldoorn, Arnhem, Epe en Rheden, Natuur en Milieu Gelderland en Stichting Behoud Veluwsch Landschap. Inmiddels hebben 15 gemeenten, (natuur)organisaties en landgoederen* zich aangesloten.

Met de intentieverklaring spreken zij af om werk te maken van het verminderen of aanpassen van verlichting, waarbij uiteraard verkeers- en sociale veiligheid niet uit het oog verloren wordt. Ook willen de partijen mensen meenemen in het belang van duisternis en die duisternis beter beleefbaar maken. Met de intentieverklaring zeggen de ondertekenaars toe binnen een jaar één quick win te implementeren, en gezamenlijk te werken aan een stappenplan.

Nienke Aangenendt, projectleider Natuur en Milieu Gelderland: “In heel Nederland is het donker zeldzaam geworden. De Veluwe lijkt nog een donkere plek, maar ook hier neemt de verstoring door verlichting in rap tempo toe. Dat gaat om directe verstoring door verlichting aan de randen, maar ook om de invloed van (stedelijk) licht verder weg. Natuurorganisaties en diverse gemeenten hebben steeds meer aandacht voor het belang van duisternis. Nu is het tijd om te kijken hoe we donkerte ook in beleid kunnen gaan borgen. Met elkaar – want licht kent geen grenzen – kunnen we de Veluwe écht donker maken.”

Donkerte essentieel voor de natuur

De uitgestrekte bossen, heidevelden, zandverstuivingen en beken van de Veluwe zijn van groot belang voor veel planten en dieren. Kunstlicht heeft gevolgen voor die natuur. Donker en licht bepalen wanneer het tijd is om te eten, te slapen, te paren. Door kunstlicht vinden vuurvliegjes geen partner, mijden vleermuizen gebieden en verliezen sommige bomen hun bladeren niet. Ook dagactieve dieren (én mensen) hebben last van licht in de nacht: hun biologische klok raakt in de war en hun slaap is minder effectief. (Lees hier meer over het belang van duisternis voor de Veluwe)

Van probleem naar kans

Heel veel mensen genieten bovendien van de rust en de stilte van de Veluwse natuur. Daar hoort het donker bij. Donker biedt kansen voor duurzame natuurrecreatie, zoals sterrenkijken of schemerwandelingen. Danny Huizer, wethouder gemeente Apeldoorn, zegt hierover: “De Veluwe is het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland, daar zijn we trots op. Het donker hoort bij het ongerepte karakter van de Veluwe. Hoe magisch zou het zijn als je straks op de Veluwe, op aangewezen locaties, de sterrenhemel kunt bewonderen?”

De Natuur- en Milieufederaties organiseren op 25 oktober de 21e editie van de Nacht van de Nacht. Het doel: aandacht voor de schoonheid en het belang van duisternis – voor mens én natuur. Door het hele land doven gemeenten, bedrijven en bewoners het licht, en zijn er activiteiten in het donker. Vind hier de activiteiten bij jou in de buurt.

Naast deze bewustwordingscampagne breiden de Natuur- en Milieufederaties hun inzet voor duisternis komende jaren uit. Landelijk wordt in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen kennis en expertise gebundeld, worden ‘nachtwachters’ opgeleid, en wordt beleidsadvies geboden aan gemeenten. In drie belangrijke natuurgebieden: de Veluwe, de Wadden en in Nationaal Park Nieuw Land, worden lichtmetingen gedaan en samenwerkingsverbanden opgezet om licht structureel te verminderen.

* De partijen die ondertekenen zijn: de gemeenten Arnhem, Epe, Rheden, Apeldoorn, Natuur en Milieu Gelderland, Stichting Behoud Veluwsch Landschap, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Geldersch Landschap en Kasteelen, Stichting Landschapsbeheer Gelderland, IVN Gelderland, Landgoed Middachten, Landgoed Hof te Dieren, Landgoed Welna en Hogeschool Van Hall Larenstein. Naar verwachting zullen de komende maanden meer partners aansluiten.