Klimaatgesprekken tijdens kerst
Klimaatgesprekken tijdens kerst: conflict of verbinding?
Tijdens een webinar ontvingen we mooie tips om gesprekken te voeren gericht op verbinding. Bij sommige deelnemers was de opluchting bijna voelbaar.
Emoties over klimaatverandering
Stel het gesprek uit
‘Klimaat’, alleen het woord roept al allerlei emoties op. Of zelfs alleen maar wat er op het menu staat. Jij voelt ongemak bij de kippenpoot van je buurvrouw. De ander voelt ongemak bij jouw vegetarische of veganistische bordje.
Emoties zijn er meteen, dat kun je niet tegenhouden. Je kunt wel oefenen om er goed (of beter) mee om te gaan, zodat het niet tot ruzie leidt.
Loes ten Hove van stichting Klimaatgesprekken gaf tijdens een webinar fijne praktische tips. De eerste en belangrijkste:
Tip 1: stel het inhoudelijke gesprek uit!
Je kunt het idee loslaten dat je je mening moet ventileren, of dat je ander moet overtuigen. Welnee!
Oef… dat geeft rust!
“Wat het hart niet wil aanvaarden, laat het hoofd niet binnen. ”
Arthur Schopenhauer, filosoof (1788 - 1860)
Op zoek naar verbinding
Tip 2: luisteren, luisteren, luisteren
Héél veel mensen maken zich zorgen. Dat zie je niet altijd meteen terug in gedrag.
Dus in plaats van met verwijten te komen, of met feiten over de schade van de vleesindustrie en vakantievluchten, de stijging van de zeespiegel, de vertraging van AMOC en de veranderende weerpatronen etc etc….
…. kun je ook belangstelling tonen en vragen stellen. Dus vraag door en toon oprechte belangstelling. Bijvoorbeeld (en het is de toon die de muziek maakt – zorg voor echte belangstelling, en geen kritiek verpakt in een vraag):
- Welke afwegingen heeft iemand gemaakt?
- Wat gaf de doorslag bij bepaalde keuzes?
- Was dat ingewikkeld voor jou, waar zitten je vraagpunten en argumenten?
- Wat doet dat met je?
- Kun je er iets meer over vertellen?
Beweeg mee met de weerstand, noemde Loes dat. Begrip en nieuwsgierigheid tonen in plaats van in discussie te gaan en de ander met feiten om de oren te slaan.
Tip 3: praat vanuit je hart
Een abstract verhaal over klimaatverandering kunnen mensen ook in de krant lezen. Maar als jij vertelt wat je ziet of ervaart, bijvoorbeeld doordat een vakantieplaats waar je ooit heen ging nu helemaal geen sneeuw meer heeft en dat je daar zo van bent geschrokken, dan wordt het geen discussie over wetenschap of de betrouwbaarheid van mainstrean media ofzo, maar biedt het openingen voor verbinding.
Tip 4: benoem ambivalentie, ook bij jezelf
Kennis en gedrag zijn bij niemand helemaal op één lijn. Je doet je best, maar niemand is perfect. Door dat te benoemen, en dat je zelf ook dubbelheid ervaart en dat ingewikkeld vindt, creëer je ruimte voor echt gesprek.
Tip 5: voer een gesprek over het gesprek
Die ambivalentie kun je ook terug laten komen in je reactie op een ander. Stel dat iemand vertelt over een vliegvakantie en je vindt daar wat van. Zwijgen kan als afkeuring of aanval worden opgevat, en bovendien is het voor jezelf onbevredigend. Echte verbinding ontstaat er in ieder geval niet.
Wat nou als je zegt: ‘ik gun je echt heel erg een fijne vakantie, en Thailand is prachtig, maar ik merk dat ik het ook moeilijk vind omdat ik zelf moeite heb met vliegvakanties. En ik vind het lastig om dan niets te zeggen, maar ik vind het ook moeilijk om daar iets over te doen nu.’ Het is eerlijk, en je reikt de hand naar verbinding ondanks verschillen.
Nogmaals: die verschillen hoef jij tijdens de kerstdagen niet op te lossen. Ze mogen bestaan. Jouw uitdaging is om dat inderdaad toe te staan en jezelf de rust te geven de discussie los te laten.
Tip 6: kom er later op terug
Vanuit luisteren, oprechte belangstelling en eigen kwetsbaarheid kun je op een later moment altijd terugkomen op de ingewikkelde onderwerpen tijdens de kerstdagen. “Je zei toen …. , is het oké dat ik daar nog even op terugkom?”
Klimaatgesprekken
Het webinar werd verzorgd door Loes van Hove van stichting Klimaatgesprekken.
Bij stichting Klimaatgesprekken kun je trainingen volgen om te oefenen met deze ingewikkelde materie, waarin je ondanks jezelf zomaar in conflictachtige situaties kunt belanden.

Els Sytsma
Communicatie / perscontacten