Voorstel motie '2 keer tiphoogte' werkt averechts

Het klinkt sympathiek, het voorstel van BBB en SGP om een minimale afstand van 2 keer tiphoogte in te stellen tussen windmolens en bebouwing. Maar zo’n maatregel werkt averechts. We spraken in en we schreven een brief aan Provinciale Staten.

Waarom dit voorstel geen goed idee is

In het initiatiefvoorstel ‘RES en 2x Tip’ van Rik Loeters (BBB) en Lourens van Bruchem (SGP) staan de volgende verzoeken aan GS:

stel een minimale afstandsnorm in van 2 keer de tiphoogte tussen windturbines en geluidsgevoelige objecten;
onderzoek of deze afstandsnorm voldoende is in het kader van het voorzorgbeginsel;
en kom met een aanpak per regio waarbij naast zonne- en windenergie ook andere (innovatieve) vormen van energieopwekking en -besparing ingezet kunnen worden om de doelen binnen de regionale energiestrategieën te kunnen bereiken.

Niet doen, want:

Natuur en Milieu Gelderland raadt Provinciale Staten aan om dit initiatiefvoorstel van BBB en SGP níet over te nemen. Hier zijn verschillende redenen voor.

1. Ongelijkwaardige samenwerking RES-partners

Een voorbereidingsbesluit om per direct de ‘twee keer tiphoogte’ als Gelderse norm te laten ingaan, druist in tegen de gelijkwaardige samenwerking van de provincie, gemeenten en andere partners in de RES-regio’s. Een eenzijdig besluit van de provincie om de plannen van de RES-regio’s opnieuw tegen het licht te houden ondermijnt de urgente opgave om te werken aan de doelen die zijn gesteld voor 2030. Het gaat in tegen de maatschappelijke en bestuurlijke afspraken die zijn gemaakt, van het landelijke Klimaatakkoord en de Klimaatwet tot de vastgestelde RES’en 1.0 en de trajecten voor herijking daarvan.

2. Innovatie als oplossing is wensdenken

Het toverwoord innovatie, met minder nadruk op wind en zon, is wensdenken. Als er innovaties op de plank lagen om de doelstellingen voor 2030 te halen, dan zouden de RES-regio’s die al lang hebben geadopteerd in hun herijking richting RES 2.0. Maar het is duidelijk dat andere bronnen voor de opwekking van elektriciteit voor Gelderland óf te beperkt zijn (denk aan waterkracht) óf pas op veel langere termijn in zicht komen (denk aan kernenergie). Iedereen met kennis van zaken weet dat het halen van de RES-boden in Gelderland, waarvoor realistisch gezien al enkele jaren extra nodig zijn, alléén kan met de technieken van nu: wind en zon. Daarbij is er in Gelderland met name noodzaak voor nog meer windenergie. Er wordt nu al hard gewerkt aan manieren om op slimme, meer decentrale wijze om te gaan met de uitdagingen van de netcongestie. Andere vormen van energie-opwekking, zoals aquathermie, bodemwarmte of groen gas, dragen níet bij aan het RES-doel voor duurzame elektriciteitsopwekking en tellen hier dus niet mee.

3. Geen extra bescherming voor slagschaduw, geluid en externe veiligheid

Voor het opstellen van nieuwe landelijke milieuregels voor windenergie is een milieueffectrapportage uitgevoerd. Uit de MER blijkt dat een afstandsnorm van minimaal 2x tiphoogte tot geluidgevoelige objecten géén extra bescherming biedt ten opzichte van de – eveneens voorgestelde – aanscherping van de normen voor slagschaduw, geluid en externe veiligheid.

“Een afstandsnorm van 2x de tiphoogte beperkt het aantal mogelijke zoekgebieden en verkleint de mogelijkheden voor een evenwichtige afweging tussen opwekcapaciteit en milieubelangen”, zo schrijft onze gedeputeerde in Wensen en bedenkingen bij initiatiefvoorstel BBB en SGP over RES en 2x Tip. Uit de Gelderse planMER windbeleid en RES blijkt dat diverse windlokaties, soms al lange tijd in voorbereiding, onmogelijk worden.

De gedachte dat een uitzondering voor bedrijventerreinen gaat helpen, is onjuist; daar zijn windturbines helaas vaak onmogelijk vanwege externe veiligheidseisen.

Wat helpt wel? Geluidsnormen.

Het vervangen van oude door nieuwe, hogere turbines wordt sterk belemmerd met een 2x tiphoogte-norm. Strenge geluidsnormen helpen juist wél, ze zijn aanjager van innovatie richting stillere windturbines. Van deze hogere, stillere turbines zijn er mínder nodig voor dezelfde energie-opbrengst.

Eigen Gelders onderzoek is weggegooid geld

Natuurlijk: zorgen over overlast of zelfs gezondheidsschade zijn serieus te nemen. Daar wordt al veel onderzoek naar uitgevoerd. Een eigen Gelders onderzoek naar de vraag of een afstandsnorm van méér dan twee keer tiphoogte nodig is, lijkt ons gehobby in de marge en weggegooid geld.

Voorkom deze knelpunten

Tenslotte: zonder extra duurzame opwekking van elektriciteit valt de overgang naar elektrisch rijden stil, kunnen woningen niet van het aardgas, zullen nieuwe woonwijken niet worden gerealiseerd en komen veel bedrijven in de knel. Ook voorzien we dat door schaarste de energieprijzen de pan uit zullen rijzen.