Veelgebruikte termen in het VLGG

De oorsprong van het NPLG en de VLGG ligt in de wettelijke doelen die voortkomen uit afspraken die we internationaal hebben gemaakt over natuurbescherming en klimaatmaatregelen.

Het gaat bijvoorbeeld om:

• het Klimaatakkoord van Parijs;
• de Europese Kaderrichtlijn Water;
• de Vogel- en Habitatrichtlijnen en – voor de uitvoering daarvan – de bescherming van bijzondere natuurwaarden via Natura 2000-gebieden.

Deze internationale afspraken zijn in Nederland uitgewerkt in de Klimaatwet, het Programma Stikstofreductie en Natuur, de beheerplannen voor Natura 2000-gebieden en de Omgevingswet. Natuurbescherming en de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water zijn onderdeel van die Omgevingswet.

In de gebieden rondom kwetsbare natuurgebieden komen de grootste opgaven samen. Daar moet in samenhang worden gewerkt aan natuurherstel, waterkwaliteit en toekomstbestendige landbouw.

Het VLGG richt zich vooral op die gebieden met een gebiedsgerichte aanpak. Om de natuur weer veerkrachtig te maken, heeft elk gebied passende maatregelen nodig afhankelijk van de locatie, bijvoorbeeld voor grondwaterpeil, grondgebruik en herstel van beekdalen.

Een gebiedsproces gaat dus over de praktische uitwerking van de programmadoelen in een relatief klein gebied. Overheden, ondernemers, maatschappelijke organisaties en inwoners bepalen samen wat er moet gebeuren om de doelen te halen; zoals water vasthouden, maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren, landschapsversterking en natuurherstel.

16 gebiedsprocessen:

De provincie heeft in het kader van het VLGG 16 gebieden geselecteerd voor een gebiedsaanpak:

• Winterswijk
• Landgoederenzone Baakse Beek en Lochem
• Haarlo Olden Eibergen
• deelgebied ’t Zand
• Stelkampsveld en omgeving
• de Groene Mantel en Blauwe Motor rond Nijmegen
• het Middengebied Groene Metropoolregio
• de oostelijke beekdalen Veluwezoom,
• de Gelderse Poort
• het Binnenveld
• de enclave GEUS
• Ede Barneveld
• het Renkumse Beekdal
• het Groene Valleilint
• het Masterplan IJsselvallei (met vier deelgebieden)
• en Hoenwaard.

In het westelijke deel van het Rivierengebied (Fruitdelta) zijn geen VLGG-gebiedsprocessen voorzien.

De provincie heeft in 2023 voor 11 stikstofgevoelige natuurgebieden natuurdoelanalyses (NDA’s) opgesteld. Deze analyses geven aan of de geplande maatregelen zullen leiden tot het bereiken van de doelen. Je vindt een link naar alle NDA’s onder aan deze paragraaf.

De conclusie van de provincie is dat de doelen worden gehaald als álle beoogde maatregelen door álle partijen worden uitgevoerd, plús nog een reeks aanvullende maatregelen.

Wij, samen met de andere Gelderse natuurorganisaties, vinden dat in de NDA’s de effecten van maatregelen te positief zijn ingeschat. Dat vinden wij niet alleen, dat vindt ook de Ecologische Autoriteit. Dit adviesorgaan analyseerde 70 natuurdoelanalyses uit heel Nederland en kwam met een aantal belangrijke adviezen aan de overheid.

De Ecologische Autoriteit over Gelderse natuurdoelanalyses

Alle 11 Gelderse natuurdoelanalyses zijn te vinden op de webpagina Natuurdoelanalyses van de provincie.

De Ecologische Autoriteit heeft 5 van de 11 Gelderse natuurdoelanalyses beoordeeld:

• Veluwe: ‘Verzuurde Veluwe heeft integrale aanpak nodig’
• Landgoederen Brummen en Stelkampsveld: ‘Ondanks goede maatregelen veel onzeker over natuur’
• Willinks Weust (Winterswijk): ‘Waterkwaliteit vraagt aandacht’
• Rijntakken: ‘Verdere verslechtering stikstofgevoelige gebieden niet uitgesloten’
• Bruuk: ‘Optimisme over ontwikkeling natuurkwaliteit niet voldoende onderbouwd’

Waar het VLGG gaat over het landelijk gebied en natuurherstel, gaan de regio-arrangementen over alle ruimtelijke opgaven in de 7 bestuurlijke regio’s. Dus hoe gaan we ruimte gebruiken voor wonen, werken, mobiliteit, natuur, landbouw, recreatie, economie en energie.

Je vindt de regio-arrangementen hier. De arrangementen zijn op 5 december 2023 vastgesteld door Gedeputeerde Staten. De afspraken voor het VLGG zouden hierin een plek moeten krijgen.

De provincie heeft de 7 regio-arrangementen samengevoegd tot het ruimtelijk voorstel ‘Stad en land in balans’. Dit is aangeboden aan het Rijk als ‘gespreksvoorstel’ om later gezamenlijk ruimtelijke keuzes te maken.