Verslag bespreking oude bosgroeiplaatsen in PS

Bespreking oude bosgroeiplaatsen in Provinciale Staten

Provinciale Staten debatteerde over het voorstel van GS om de bescherming van oude bosgroeiplaatsen buiten het Gelders Natuurnetwerk op te heffen. Wij zaten op de tribune, mede namens de 52 organisaties die onze open brief ondertekenden*.

30 januari 2025

Gedeputeerde Harold Zoet verklaarde dat het voorstel maatschappelijk belangrijke ontwikkelingen, zoals woningbouw en wegenaanleg zou vergemakkelijken. Daarbij stelt hij dat de bescherming van oude bosgroeiplaatsen overeind blijft omdat er bij de gemeente een kapvergunning moet worden aangevraagd en dat er dan “ecologisch onderzoek naar flora en fauna” plaatsvindt.

Wat klopt hier niet aan?

  1. Het belang van de oude bosgroeiplaatsen ligt in de bodem, die al bijna 2 eeuwen lang onaangetast is gebleven. De toelichting van de gedeputeerde slaat dus de plank mis – het gaat niet om kapvergunningen, en een ecologisch onderzoek naar flora en fauna neemt de waarde van de oude bosbodem niet mee. Statenlid Danielle van de Weerd van de Partij van de Dieren reageerde hier adequaat op en verwees daarbij o.a. naar onze open brief*.
  2. Het is maar de vraag of procedures sneller gaan en ontwikkelingen dus gemakkelijker. Als een perceeleigenaar wil kappen en niet gaat herplanten op hetzelfde terrein, zijn er nog altijd procedures van toepassing. Daarmee is dus amper procedurele tijdwinst te halen.
  3. De provincie toetst dan op bijzondere natuurwaarden, maar kijkt daarbij enkel naar soortenbescherming. Maar een bodem kun je niet verplaatsen! Het verlies van een oude bosgroeiplaats is niet te compenseren of te mitigeren.

“Je kunt me niet verplaatsen! Ik ben waardevol waar ik ben.”

Een oude bosbodem

Waar hebben we het precies over?

In het debat ging het heel vaak over oude bosgroeiplaatsen met ‘lage natuurwaarde’. Hierover was veel verwarring.

  • De provincie weet niet om welke gebieden het precies gaat, maar schat dat het gaat om ongeveer 20% van de oude bosgroeiplaatsen buiten het GNN. Zo’n 400 hectare dus.
  • Er lijkt consensus te zijn binnen PS dat niet koste wat kost alle, dus ook de laagwaardige plekken, beschermd moeten blijven door de provincie. Probleem is dat het onderzoek van al die honderden, misschien zelfs duizenden, gebiedjes ingewikkeld, tijdrovend en duur zal zijn.

En nu?

De oplossing ligt voor de hand; diverse fracties kwamen met die suggestie: als er een goed afwegingskader is kan van geval tot geval besloten worden of de plek beschermwaardig is op het moment dat er vraag is naar een andere functie op die plek.
De provincie Utrecht werkt met een dergelijk systeem. Provinciale Staten hoeven dan niet meer te worden geconsulteerd in een wensen- en bedenkingenprocedure.

Dit is een interessante optie. Jammer genoeg pakte de gedeputeerde pakte de handschoen niet op, hij constateerde alleen dat er geen meerderheid voor het voorstel van GS was. Maar dit debat was een consultatie, waarbij niets in stemming werd gebracht. De politieke situatie is nu enigszins mistig. Wel hebben drie partijen (JA21, Partij van de Arbeid en VVD) gemeld dat ze overwegen een motie in te dienen.

Op 5 februari is de Statenvergadering. Dan zullen we zien of GS het voorstel heeft ingetrokken, of er moties zijn ingediend of dat het voorstel met meerderheid wordt aangenomen. Hoe dan ook – onze brief heeft er zeker voor gezorgd dat er diverse serieuze vraagtekens zijn gezet bij het voorstel van GS.

We zouden graag zien dat de bescherming van oude bosgroeiplaatsen een betere inhoudelijke basis krijgt, zodat de afwijkingsbevoegdheid van GS duidelijker afgebakend wordt. Maar dan is er een zorgvuldiger en met minder haastige spoed opgeschreven voorstel nodig dan deze ene statenbrief.

* Je vindt hier de open brief en de 52 organisaties de brief ondertekenden.

(De foto’s op deze pagina zijn van René van Loon).