In juli van dit jaar dienden we een zienswijze in op het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie en reageerden we op de internetconsultatie voor de Wet op de Defensiegereedheid. (De volledige stukken vind je hier).

De belangrijkste punten die we aan de minister voorlegden, zijn voor de bespreking in PS ook van belang:

Wij hebben de minister gevraagd:

• compenserende en mitigerende maatregelen voor natuur onderdeel van het NPRD te maken, o.a. in het kader van Natura2000-regelgeving;
• in het programma concrete voornemens op te nemen voor verbeterd natuurbeheer, inclusief hydrologisch herstel, aanleg van nieuwe natuur en natuurverbindingen.
• in het programma uitgangspunten voor natuurinclusief werken op te nemen, bijvoorbeeld door toepassing van Basiskwaliteit Natuur in defensieterreinen buiten NNN en Natura2000.

Zet transparantie voort

Met het oog op de vervolgfase, waar uw agendaverzoek ook op gericht is, hebben we de minister met nadruk verzocht de transparante aanpak in het voortraject te continueren en belanghebbenden in realisatie- én gebruiksfase te betrekken. Ook het MER adviseert die transparante aanpak voort te zetten.

In het ontwerpprogramma ligt de focus echter minder op transparantie en meer op een hoog realisatietempo en zo efficiënt mogelijke afstemming met decentrale overheden (Ontwerp, blz 72). Onze zorg is dat omwonenden en belanghebbenden hierbij het overzicht snel kwijtraken. Het programma bestaat al uit tientallen activiteiten. Het aantal benodigde besluiten en milieutoestemmingen zal een veelvoud daarvan betreffen.

Wij staan daarom positief tegenover de geschetste gebiedsgerichte aanpak met maatschappelijke partijen. We hebben de minister opgeroepen om snel concrete stappen richting deze gebiedsgerichte aanpak te zetten. Gebiedsgerichte projectbesluiten, waarbij de samenhang tussen de verschillende bestaande en nieuwe activiteiten centraal staat, horen daarbij.

Blijvende aandacht voor leefbaarheid

In par 8.2 en 8.3 van het ontwerpprogramma staat het voornemen om de realisatie uit te voeren met oog voor andere ruimtelijke belangen en met aandacht voor leefbaarheid en omgeving.

Wij missen vergelijkbare aandacht voor de fase daarna, namelijk de gebruiksfase. Met het nieuwe defensieprogramma zal de intensiteit en zichtbaarheid van defensieactiviteiten sterk toenemen.

We hebben de minister verzocht om defensiebrede omgevingsoverleggen op te zetten (zie hieronder). De Commissie Overleg & Voorlichting Milieu (COVM) van het ministerie van Defensie kunnen hiervoor model zijn, als de aanbevelingen uit de recente evaluatie van de COVM’s worden overgenomen*.

* Buren van een basis, De rol van COVM’s voor Defensie en de omgeving, AnderssonElfersFelix, juli 2024