28 april 2025

Vastklampen aan het verleden

Dat is het tegenovergestelde van toekomstgericht beleid. Het is uit alle macht vastklampen aan het verleden. Daarmee sluit het kabinet de ogen voor de schade, de risico’s én de gigantische kosten die dit vervuilende beleid gaat betekenen. Nog afgezien van het menselijk leed door voedseltekorten, hittedoden en verwoestende overstromingen, die dit kabinet blijkbaar voor lief neemt.

Het Planbureau voor de Leefomgeving wees er eerder al op: extra maatregelen zijn noodzakelijk om de klimaatdoelen te halen. Nederland staat voor een enorme uitdaging. Dat vraagt om visie, lef en keuzes die verder gaan dan kortetermijnbelangen. 

De aangekondigde maatregelen missen die urgentie en blik op de toekomst. Daarmee ondermijnen we onze klimaatdoelen, vergroten we onze afhankelijkheid van onbetrouwbare regimes, en lopen we kansen mis om internationaal koploper te zijn in groene innovatie. 

Meer geld voor vervuilers, minder voor verandering 

Bedrijven helpen bij de energietransitie is nodig, maar het nieuwe pakket beschermt vooral grote vervuilers, zonder stevige verplichtingen om hun uitstoot te verminderen. Tegelijkertijd blijft structurele steun voor duurzame burger- en ondernemersinitiatieven achterwege. Terwijl juist daar de kracht zit om te veranderen. 

Duurder, ongezonder, onzekerder 

Slecht klimaatbeleid betekent meer uitstoot, hogere rekeningen, ongezonde lucht en meer onzekerheid. De schade die grote vervuilers jaarlijks aanrichten aan de leefomgeving bedraagt miljarden. Zonder investeringen in isolatie en duurzame energie blijven huishoudens kwetsbaar voor fossiele prijsschommelingen. Dit raakt iedereen.  

De tijdelijke verlichting via energiebelasting is een lapmiddel. Als diezelfde miljarden ingezet zouden worden voor isolatie, zouden energiekosten structureel dalen. Nu gaat het geld naar het in stand houden van vervuilende praktijken — een beleid dat klimaatverandering eerder vertraagt dan tegengaat. 

Durf te doen wat nodig is 

De CO₂-heffing blijft, maar zonder aanvullende maatregelen blijft het een lege huls. Vervuiling aanpakken vereist meer dan alleen een prijs erop plakken. Het vraagt om een fundamentele keuze voor duurzaamheid: 

• Laat vervuilers betalen voor klimaatschade die ze aanrichten; 

• Investeer in isolatie en ondersteun de duizenden lokale, duurzame initiatieven die nu niet verder kunnen door onzekerheid en gebrek aan ondersteuning; 

• Zet in op bewezen technieken als zon en windenergie. Dit is de goedkoopste vorm van energie en de enige energievorm die ons onafhankelijker maakt; 

• Stimuleer circulaire innovatie en recycling, de economie van de toekomst; 

• Verdeel de lasten eerlijk, met oog voor kwetsbare groepen; 

• Beloon bedrijven die daadwerkelijk verduurzamen; 

• Ontwikkel langetermijnbeleid voor burgers en bedrijven.  

Kies voor de toekomst, niet voor uitstel 

De kennis is er, de urgentie ook. Maar zolang vervuilers worden bediend, verliezen we tijd. En daarmee de toekomst. De klimaatcrisis vraagt om keuzes die verder reiken dan de economische belangen van vandaag. Voor mensen, natuur, nu en later.