Bescherm en beheer bermen, randen en houtwallen

Gebruikers van agrarische gronden trekken steeds meer bermen, randen en houtwallen bij hun percelen die niet hun eigendom zijn. Zij maaien deze stukken mee en soms wordt het gaandeweg agrarisch gebruikt. Dit is een bedreiging voor vlinders, insecten, vogels en kleine zoogdieren, omdat hun leefgebied en de verbindingszones verdwijnen. Dat handhaving hierop loont, laat de gemeente Berkelland zien.

De gemeente Berkelland intensiveerde afgelopen jaar de handhaving in het buitengebied, nadat alarm werd geslagen over het verdwijnen van het coulisselandschap en de bloemrijke bermen in de Achterhoek. Inmiddels lopen er 75 handhavingszaken.

Niet zelden worden stukken natuur meegeploegd en omgezet naar landbouwgrond, waarna de grond verkeerd wordt geregistreerd bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Zo worden houtwallen, bermen en schouwpaden dan onterecht opgegeven als landbouwgrond. Door de opgaves te controleren met het bestemmingsplan en eigendomskaarten van het kadaster, is snel na te gaan of  gronden ten onrechte voor agrarische doeleinden benut worden. Overigens heeft een aantal gemeenten in de Achterhoek afgelopen zomer een brandbrief geschreven naar Den Haag waarin opgeroepen wordt voor een andere registratie en een betere controle bij de RVO.

Wat kan de gemeente doen?

• Gemeenten kunnen landschapselementen als om bloemrijke bermen, groenstroken, oevers en houtwallen specifiek bestemmen en beschermen in bestemmingsplannen, bij voorkeur bestemd als natuur.
• Treed handhavend op bij misstanden. Check begrenzingen van percelen. Als de benodigde informatie nog niet bekend is bij de gemeente, kan gebruik gemaakt worden van eigendomskaarten van het Kadaster.
• Houd het beheer van bermen en randen zoveel mogelijk in eigen hand.
• Kies voor ecologisch bermbeheer, zodat specifieke voorkomende flora en fauna meer ruimte krijgt. Dit draagt bij tot behoud van de biodiversiteit en uw inwoners genieten van mooie fleurige bermen. Zorg er in ieder geval voor dat er niet meer ‘geklepeld’ wordt. Een klepelmaaier hakselt de vegetatie fijn. Bermen worden vaak vernield en doordat het maaisel blijft liggen, worden overige planten verstikt en wordt de bodem te veel verrijkt waardoor verruiging optreedt en er op termijn alleen nog ruimte is voor grassen, brandnetels en fluitenkruid.

Berkelland bijvoorbeeld

Overheden als gemeenten en waterschappen hebben veel grond in beheer zoals bermen, sloot­randen, schouwpaden enz. Alleen al in de Achterhoek wordt dit geschat op ruim 5000 ha grond (zo’n 3,5% van het oppervlakte). Als gemeenten en waterschappen hun grond weer terugeisen en ecolo­gisch gaan beheren, is dat goed voor het landschap, maar ook voor insecten en vogels. Dit kán, zo bewijst de gemeente Berkelland, waar zo’n 85 handhavingsverzoeken tegen landjepik en het vernie­ti­gen van landschapelementen lopen. De GNMF roept daarom alle gemeenten en water­schappen op het goede voorbeeld van Berkelland te volgen.

Bernhard Oosting

Beleidsmedewerker Ruimtelijke ordening, natuur en landschap

Meer weten? Neem contact op met Bernhard: b.oosting@gnmf.nl of 06 2932 7274